Hisse senedi piyasalarına yatırım yapan yatırımcılar, ağırlıklı olarak piyasa bazlı yöntemleri kullanırlar.
AVANTAJLARI Şirket değeri piyasada işlem gören güncel şirket değerlerine göre hesaplanmaktadır. Dolayısıyla yatırımcıların şirketler için öngördüğü değerler ön plandadır. Şirket satın alınırken kullanılan en uygun metotlardan biridir.
DEZAVANTAJLARI Şirketlerin uzun vadeli projeksiyonlarına ilişkin beklentiler bu yaklaşım içerisinde tam olarak yer almadığı için ilgili risk ve beklentiler varsayımlara dahil edilmemektedir.
YÖNTEMLER:
F/K (Fiyat Kazanç Oranı — P/E Price-Earnings)
FD/Satışlar (Firma Değeri Satışlar Oranı — EV/Sales)
FD/FAVÖK (Firma Değeri FAVÖK Oranı — EV/EBITDA)
PD/DD (Piyasa Değeri –Defter Değeri Oranı- P/BV)
PD/NAD (Piyasa Değeri-Net Aktif Değer — P/NAV)
Benzer Şirket Seçiminde Öne Çıkan Noktalar Nelerdir?
Aynı sektörde veya aynı ekonomik değişkenlere bağlı sektörde olan şirketler
Benzer faaliyetleri olan şirketler — aynı sektörde olsalar dahi üretim şirketi ile pazarlama şirketi bir çok açıdan benzer kabul edilmez
Blok satış verileri kullanıldığı durumda ;
İşlem tarihinin değerleme tarihine yakın olması, işlemin gerçekleştiği ekonomik koşulların mevcut koşullara yakın olduğunun dikkat edilmesi
İşlemin benzer yapıda olması (çoğunluk, azınlık, opsiyon olması, performansa bağlı ödemeler vb.)
Şirket ile ilgili daha önce gerçekleştirilmiş işlemler kullanıldığında değişen ekonomik şartların ve şirketteki gelişmelerin dikkate alınması gerekir.
Halka açık benzer şirket seçimlerinde uç noktalarda kalan çarpan değerlerinin ortalamaya dahil edilmemesi daha sağlıklı sonuç verecektir.
Benzer Şirket Oranı Seçiminde Nelere Dikkat Etmeliyiz ?
Seçilen oran, şirket ve sektör için anlamlı bir oran olmalıdır.
FAVÖK bazlı çarpanlar reel sektör için kullanılırken, finans sektörü (banka vb.) için PD/DD ve F/K rasyoları kullanılır.
Sektöre has çarpanlar olup olmadığı incelenmelidir (GM, Holding, hava taşımacılığı vb.) Örneğin; havacılık sektöründe FD/FAVKÖK, iletişim sektöründe abone başına gelir vb.
Kullanılan mali ve piyasa verileri karşılaştırılabilir olmalıdır. Aynı döneme ve aynı muhasebe standartlarına göre olmalıdır.
Olağanüstü, faaliyet dışı, yapısal değişiklikten kaynaklanan, tek seferlik unsurlar ayıklanmalıdır.
Piyasa Bazlı Yöntemler
Örnek 1: Çarpan Hesaplama
BIMAS Veriler
10.04.2018 kapanış fiyatı: 69,68 TL
Temel mali veriler
Çarpan Hesaplama : 10.04.2018 itibariyle
Piyasa Değeri = Ödenmiş Sermaye x Fiyat = Özsermaye Değeri 303.600.000 x 69,68 = 21.154.848.000 TL
Firma Değeri = Piyasa Değeri + Net Borç 21.154.848.000 TL — 980.378.000 TL = 20.174.470.000 TL
Örnek 2: Halkbank Halka Arzı Halka arz tarihi : Mayıs 2007 Fiyat aralığı : 6,40–8,00 TL Nihai arz fiyatı : 8,00 TL 2006 Defter Değeri : 3.830.709 bin TL 2006 Ödenmiş Sermaye: 1.250.000 bin TL
Halka Arz Fiyat Aralığına Göre Değer
Taban fiyattan = 1.250.000 bin x 6,40 = 8.000.000 bin TL
Tavan Fiyattan = 1.250.000 bin x 8,00 = 10.000.000 bin TL
Hesaplanan Değerlere göre 2006 PD/DD Çarpanı
Taban Fiyattan = 8.000.000 / 3.830.709 = 2,09
Tavan Fiyattan = 10.000.000 / 3.830.709 = 2,61
Halk Bankası’nın halka arz fiyat aralığına baktığımızda; Yapı Kredi ve Garanti’ye göre daha ucuz ama İş Bankası ve Vakıfbank’a göre daha değerli çarpanlar ile halka arz fiyatının belirlendiği görülmektedir.
Piyasa Bazlı Yöntemler
Örnek 3: Torunlar GYO Halka Arzı Halka arz tarihi : Ekim 2010 Fiyat aralığı : 5,50 TL — 7,50 TL Nihai arz fiyatı : 7,30 TL Net Aktif Değeri (NAD) : 1.876 mn TL
*Net Aktif Değerler 30 Haziran 2010 itibariyle, Piyasa Değerleri 27 Eylül 2010 itibariyledir.
Halka Arz Fiyat Aralığına Göre Değer Taban fiyattan = 176,1 mn TL x 5,50 TL = 969 mn TL Tavan Fiyattan = 176,1 mn TL x 7,50 TL = 1.321 mn TL